O knjigama

Milutin Đuričković

KNJIGA O RODOSLOVU

(Dr Veselin S. Đuričković: Đuričkovići, Beograd, 2010)

Nedavno je objavljena knjiga u luksuznom povezu, koja predstavlja svojevrstan prilog istoriji bratstva Đuričkovića, čiji je autor dr Veselin S. Đuričković, dugogodišnji visoki činovnik Mini­starstva prosvete R. Srbije u Beogradu. U toku petogodišnjeg pažljivog i analitičkog istraži­vanja, on je veoma temeljno obradio rodoslov i istorijat Đuričkovića, sa podnaslovom Bratstvo roda Orlovića iz plemena Zagarača, Crna Gora (1610-2010.). Radi se, dakle, o periodu od 400 godina, odnosno od prvog pomena i pretpostavke o rođenju rodonačelniku Đurička pa do današnjih dana.

Autor je koristio obimnu i raznovrsnu građu, istorijske arhive i monografije sličnog tipa, kako bi objektivnije i konkretnije obuhvatio ovu problematiku. Ovaj istraživački poduhvat zaslužuje svaku pohvalu i priznanje, jer će sačuvati od zaborava mnoga saznanja, dragocenosti i zanim­ljivosti o postanku, razvoju i životu bratstva Đuričkovića. Koncepcija ovog izdanja sastoji se iz tri dela:

1. Prvi deo je uvodni: Orlovići – kolijevka Đuričkovića i mnogih bratstava. On obuhvata isto­rijski značaj roda Orlovića za Crnu Goru i Hercegovinu, kao i kratak prikaz svih bratstava ovog roda, njihovo doseljavanje, opstanak i razvoj u Katunskoj nahiji, seobe i njihove genealoške veze i srodstvo sa Đuričkovićima.

2. Drugi deo je najobimniji: Đuričkovići u prošlosti i sadašnjosti i obuhvata njihovo poreklo, razvoj, seobe i rodoslove. S obzirom na to da je bratstvo Đuričkovića prilično veliko, rodoslovi su urađeni po ograncima bratstva (Rasaovići, Vuksanovići, Vučinići, Bogetići, Vukovići i Veškovići). Svaki ogranak čine manji zagranci (veće porodice) i srodničke linije, koje idu po dubini, a granaju se prema površini. Kako i sam autor navodi u Uvodnoj napomeni, svaka veća porodica ili zagranak ukratko su i tekstualno obrađeni, kako bi se sagledala njihova uloga, kao i značaj svakog pojedinca ponaosob.

3. Treći deo odnosi se na pleme Zagarače, koje je prikazano kao zavičajna postojbina Đurič­kovića i drugih bratstava koja žive na tom prostoru.

Dr. Veselin S. Đuričković služio se mnogim pisanim izvorima, istorijskim i etnografskim doku­mentima, koji su bili dostupni, ali i citatima drugih proučavalaca, stihovima iz epske poezije, legendama, predanjima i kazivanjima, koja su se usmeno prenosila s kolena na koleno. Tako­đe, ozbiljnost i naučno-stručnu utemeljenost upotpunjuju stavovi i mišljenja: P. P. Njegoša, J. Cvijića, J. Erdeljanovića, P. Šafarika, Samardžića, Nedovića i drugih.

Rodoslove i istorijsku prošlost nekog bratstva i plemena nije nimalo lako uraditi iz više raz­lo­ga, koji se tiču nedostatka izvorne građe, kao i konkretnih podataka o pojedinim porodicama i njihovim naslednicima. Otežavajuća okolnost je i činjenica da mnoge porodice Đuričkovića već decenijama žive i rade van svoje postojbine, preciznije rečeno, u Sjedinjenim Američkim Državama, Kanadi, Evropi, Australiji, Južnoj Americi itd.

Autor se, dakle, suočio sa ovim i mnogim drugim poteškoćama u radu, koje je znalački i veš­to rešavao. On je, pri tom, ispravio i određenu dozu nepravde koliko je to bilo moguće, pa je uneo i podatke za kćerke (odive) i snahe. Posebnu vrednost ove pozamašne knjige, pored ostalog, čini i autorova odmerenost, nepristrasnost i objektivnost u iznošenju činjeničnog sta­nja, ma kakvo ono bilo. Sve zastupljene Đuričkoviće predstavio je realno i dokumentovano, odnosno „ni po babu, ni po stričevima“. Bez obzira o kome vremenu se radi, o kom ratu ili borbi za životnu egzistenciju, o kojoj vojsci – pobedničkoj ili gubitničkoj, Đuričkovići su uvek pokazivali svoje etičke i ljudske kvalitete, ponos, poštenje i hrabrost u trenucima kada se branila domovina i rodni prag.

Ko god da ih piše ili priređuje, knjige ovakve vrste uvek su podložne nekim propustima i zato se mogu iznova dopunjavati raznim podacima, novim imenima, prinovama i sl. Iz tehničkih razloga, a delimično i zbog nedostatka kompletne foto-dokumentacije, u knjizi nisu obuhvaće­ne stare fotografije predaka, sela ili nekih drugih detalja. Za sve je važio isti princip i krite­rijum, tako da nije bilo nikakvog favorizovanja ili izostavljanja pojedinosti, jer za tim nije bilo potrebe.

Dr Veselin S. Đuričković je ovom kapitalnom knjigom, koja predstavlja pravi literarni i istorijski spomenik, po mnogo čemu odužio svoj dug bratstvu i široj porodici, što je veoma važno i dragoceno. Sa mnogih i različitih aspekata osvetlio je učešće Đuričkovića u ratovima protiv Turaka u 17. i 18. veku, a potom daje kratak osvrt na razvoj i kretanje pojedinih bratstava, ple­mena, pa i porodica. Njegova zapažanja vrlo su ilustrativna i simptomatična, te kao primer navodimo sledeće:

Svi Đuričkovići, ma gdje živjeli, u kolijevci svog porijekla – Zagaraču, širom Crne Gore, Srbije, ili u rasijanju, od istog su pretka, roda i porijekla. Svi Đuričkovići su jedan drugom rod, bliži ili dalji, jer potiču od rodonačelnika Đurička, i bez obzira gdje sada žive – nekada su njihovi preci živjeli u Zagaraču.

S druge strane, ukazuje se na vrijeme nastanka direktnih Đuričkovih predaka Orlovića i jed­nog krila Đuričkovića. Isto tako, vrlo pedantno se prati tzv. račvanje na manje ogranke, kao i migracije iz Crne Gore širom sveta. U završnom delu obrađeno je pleme Zagarače, njegovi prvi pomeni u istorijskim arhivima i izvornoj građi, kao i njegove prirodne, etno-geografske i istorijske odlike, uloga i značaj od početka do danas.

Autor je vrlo postupno pratio hronologiju i metodologiju svog rada, koji je najvećim delom is­toriografskog karaktera. Stara je istina da je istorija onakva kakva je bila i ona se ne može menjati, ali se na nju može različito gledati. U tom kontekstu, pisac ove bratstveničke (i)storije bio je vrlo dobronameran i korektan u obrađivanju velike vremenske distance od skoro 400 godina i sve što je objedinio ostavlja kao zavet budućim generacijama koje dolaze.

Ova knjiga pokazuje, a to nije neskromno reći, da je veliko bratstvo Đuričkovića imalo svoje knezove, vojvode, glavare i starešine, koje su se odlikovale hrabrošću, razboritošću i mud­rošću, a danas tu lozu i tradiciju uspešno nastavljaju brojni intelektualci, generali, doktori nau­ka, profesori, inženjeri, lekari i mnogi drugi.

Dr. Veselin S. Đuričković se trudio i u tome uspeo da što više sazna o svojim precima i to sačuva od zaborava. Primenjujući uobičajene parametre u pisanju bratstveničkih hronika i rodoslova, on je svoj deo posla obavio s nesebičnom ljubavlju i poštovanjem, ali i sa dozom visokog profesionalizma.
 

nazad